Είναι λίγο-πολύ γνωστό πως η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας αλατιού ή πιο σωστά η υπερβολική λήψη νατρίου αυξάνει την αρτηριακή πίεση, η οποία με τη σειρά της αυξάνει μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό όμως που έρχεται να επισημάνει μία νέα μελέτη του Imperial College του Λονδίνου και του Northwestern University του Σικάγο, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Hypertension, είναι πως αυτό συμβαίνει ανεξάρτητα με το αν η διατροφή ενός ατόμου μπορεί να θεωρηθεί σε γενικές γραμμές υγιεινή.
Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες, η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φρούτων και λαχανικών συνέβαλε στην εξουδετέρωση της επίδρασης της υπερβολικής λήψης νατρίου στην αρτηριακή πίεση χάρη στο κάλιο, το ασβέστιο, τη βιταμίνη C, τις φυτικές ίνες, τα Ω-3 λιπαρά οξέα και άλλες απαραίτητες για τον ανθρώπινο οργανισμό ουσίες. Ωστόσο, μία νεότερη ανάλυση των δεδομένων της δωδεκαετούς μελέτης Intermap (1987-1999) που αφορούσε στη διατροφή 4.680 συμμετεχόντων μεταξύ 40 και 59 ετών από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία και την Κίνα, έδειξε πως όσοι λάμβαναν μεγαλύτερες ποσότητες νατρίου είχαν και υψηλότερη αρτηριακή πίεση, κάτι όμως που δεν σχετιζόταν με το πόσο υγιεινή ήταν εν γένει η διατροφή τους.
Στη νέα αυτή ανάλυση, εκτός από τις συγκεντρώσεις νατρίου στα δείγματα ούρων των συμμετεχόντων, αξιολογήθηκαν και οι συγκεντρώσεις καλίου. Το νάτριο ως γνωστόν είναι το κύριο συστατικό του αλατιού, ενώ το κάλιο βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και γνωρίζουμε πως μειώνει την αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, στα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας, η αρτηριακή πίεση φάνηκε να είναι αυξημένη ακόμη και σε άτομα που λάμβαναν μεγάλες ποσότητες καλίου.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε επίσης τα διαιτητικά δεδομένα για να αξιολογήσει τη σημασία περισσοτέρων από 80 άλλων θρεπτικών ουσιών που θα μπορούσαν ενδεχομένως να μειώσουν την αρτηριακή πίεση, όπως είναι το ασβέστιο, η βιταμίνη C, οι φυτικές ίνες και τα Ω-3 λιπαρά οξέα που συναντούμε στα φρούτα, στα λαχανικά και στα δημητριακά ολικής άλεσης. Από τα αποτελέσματα όμως - όπως και στην περίπτωση του καλίου - δεν φάνηκε πως οι κατά τα άλλα απαραίτητες ουσίες μειώνουν την αρτηριακή πίεση όταν αυτές συνδυάζονται με υπερβολική λήψη νατρίου.
Σύμφωνα λοιπόν με τον επικεφαλής της έρευνας του Imperial College Dr. Queenie Chan, οποιαδήποτε αύξηση πάνω από τα 7 γραμμάρια αλατιού ημερησίως, ποσότητα που ισοδυναμεί με κάτι παραπάνω από ένα κουταλάκι του γλυκού, οδηγεί σε σημαντική αύξηση της συστολικής αρτηριακής πίεσης. Μάλιστα, περισσότερες από δύο κουταλιές του γλυκού ημερησίως, διπλασιάζουν τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, πάθηση κατά την οποία η καρδιά αδυνατεί να στείλει αρκετή ποσότητα αίματος στο σώμα.
Το κλειδί λοιπόν για τη μείωση της υπέρτασης φαίνεται να είναι, μεταξύ των άλλων, και η υιοθέτηση μίας δίαιτας με λιγότερο αλάτι μιας και αυτό θεωρείται η κύρια πηγή νατρίου. Καλό θα ήταν λοιπόν να ελέγχουμε όσο μπορούμε την πρόσληψη αλατιού στη μαγειρική μας, αλλά και όσον αφορά στα προϊόντα που αγοράζουμε, να επιλέγουμε εκείνα με μειωμένες ποσότητες νατρίου. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το μεγαλύτερο ποσοστό του νατρίου που καταναλώνουμε ημερησίως (περίπου το 75%) δεν προέρχεται από το αλάτι που προσθέτουμε κατά το μεγείρεμα, αλλά από επεξεργασμένα τρόφιμα όπως είναι τα αλλαντικά, τα αλμυρά σνακ, τα βιομηχανοποιημένα δημητριακά, τα τυροκομικά κ.ο.κ.
Βέβαια, στις περισσότερες των περιπτώσεων, μία υγιεινή διατροφή δεν σημαίνει και κατάργηση του αλατιού, καθώς - σύμφωνα με άλλη έρευνα πάνω σε στοιχεία περισσοτέρων από 100.000 ενήλικων ασθενών - πρόσληψη αλατιού μικρότερη των 3 γραμμαρίων ημερησίως (δηλαδή 1,2 γραμμάρια νατρίου) μπορεί μακροπρόθεσμα ακόμη και να μας βλάψει.
Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω προκύπτει πως σε φυσιολογικές καταστάσεις η κατανάλωση αλατιού σε ποσότητες που κυμαίνονται για τους ενήλικες μεταξύ 3 και 6 γραμμαρίων ημερησίως (από μισή έως μία κουταλιά του γλυκού) κρίνεται όχι μόνο ασφαλής, αλλά και ωφέλιμη. Αν λοιπόν λάβουμε υπόψιν πως το αλάτι αποτελείται κατά 40% από νάτριο, τότε η αντίστοιχη ποσότητα κυμαίνεται μεταξύ 1,2 και 2,4 γραμμαρίων ημερησίως. Σε αυτό φαίνεται να συμφωνεί εξάλλου και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), σύμφωνα με την οποία η μέγιστη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη νατρίου έχει οριστεί στα 2,3 γραμμάρια.
Το παρόν άρθρο δεν αποτελεί μέσο διάγνωσης, αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς.
Λαμπρινή Παντελή
Η Λαμπρινή Παντελή είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος και υπεύθυνη του Εργαστηρίου Διατροφικής Αγωγής στο Ίλιον.
Σχόλια (0)