Γαϊδουράγκαθο: Το βότανο με την ισχυρή ηπατοπροστατευτική δράση

Το γαϊδουράγκαθο με την επιστημονική ονομασία Silybum Marianum, γνωστό και ως κουφάγκαθο ή σίλλυβο, είναι ένα ζιζάνιο της οικογένειας των αστεροειδών με χαρακτηριστικά ακανθώδη μοβ άνθη που μπορεί να αναπτυχθεί ακόμη και σε άγονα βραχώδη εδάφη, φθάνοντας συνήθως το 1,5 μέτρο.

Το γαϊδουράγκαθο ευδοκιμεί σε πολλές περιοχές της κεντρικής Ευρώπης, όπου καλλιεργείται συστηματικά για την παραγωγή εκχυλίσματος, ελαίου, βιοντίζελ κ.α. με την περίοδο της ανθοφορίας του να διαρκεί συνήθως από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο και την ωρίμανση των καρπών του να διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι και τον Οκτώβριο.

Συχνά συγχέεται με άλλα είδη γαϊδουράγκαθου, όπως είναι το Ονόπορδον το Ακάνθιον (Onopordum Canthium) και το Κίρσιο το Κοινό (Cirsium Vulgare). Ωστόσο, όπως θα δούμε και παρακάτω, το Silybum Marianum είναι το είδος που έχει μελετηθεί περισσότερο κυρίως χάρη στην εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητά του σε σιλυμαρίνη, η οποία το καθιστά ιδανικό για την αντιμετώπιση πλήθους παθήσεων που συνήθως συνδέονται με το ήπαρ.

Η σιλυμαρίνη & οι ιδιότητές της

Η σιλυμαρίνη είναι ένα σύμπλεγμα φλαβονοειδών που συναντάται σε υψηλές συγκεντρώσεις στους σπόρους του γαϊδουράγκαθου. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα μείγμα έξι φλαβονολινίων, κάποια από τα οποία (σιλυβίνη Α & Β, ισοσιλυβίνη, σιλυδιανίνη και σιλυκριστίνη) φαίνεται να έχουν σημαντικές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Οι εν λόγω ενώσεις δρουν ηπατοπροστατευτικά, μειώνοντας τη φλεγμονή που προκαλείται από διάφορες παθήσεις, όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η ψωρίαση και συμβάλλοντας στη βελτίωση της γενικής λειτουργίας του ήπατος.

Διαθέσιμα κλινικά και προκλινικά δεδομένα έχουν δείξει πως η σιλυμαρίνη μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες και την επακόλουθη κυτταροτοξικότητα στο ήπαρ, καθώς και να μειώσει το ιικό φορτίου σε περιπτώσεις ατόμων που πάσχουν από ηπατίτιδα B και C.

Άλλες κλινικές μελέτες έχουν δείξει πως το γαϊδουράγκαθο μπορεί να είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία της κίρρωσης του ήπατος, της ηπατοκυτταρικής καρκινογένεσης και των ηπατικών βλαβών που προκαλούνται από τη χρόνια κατανάλωση αλκοόλ.

Τέλος, υπάρχουν στοιχεία πως το γαϊδουράγκαθο και η σιλυμαρίνη μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της κακής LDL χολητερόλης και του σακχάρου στο αίμα.

Τρόπος χρήσης & δοσολογία

Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να καταναλωθεί με διάφορους τρόπους, σαν έγχυμα, σαν αφέψημα, με τη μορφή βάμματος ή ελαίου, ακόμη και ως μέλι από γαϊδουράγκαθο!

Ποιον τρόπο να προτιμήσω;

Εξαιρώντας τον παράγοντα του προσωπικού γούστου και των συνηθειών που μπορεί να έχει ο καθένας από εμάς και εστιάζοντας στην αποτελεσματικότητα του βοτάνου, ο συνδυασμός της λιποδιαλυτής σιλυμαρίνης με λιπαρές τροφές θα διευκολύνει την απορρόφησή της.

Όσον αφορά τη δοσολογία, αυτή εξαρτάται από τη μορφή, με την οποία καταναλώνουμε το βότανο. Με εξαίρεση λοιπόν την περίπτωση λήψης του με τη μορφή σκευάσματος, κατά την οποία θα πρέπει να ακολουθήσουμε τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία ή ακολουθώντας τις συστάσεις του γιατρού μας, σε κάθε άλλη περίπτωση η ένταξη του βοτάνου στην καθημερινότητα ενός ενήλικα μπορεί να γίνει με την ημερήσια κατανάλωση έως και 3 εγχυμάτων, 1-2 κ.σ. σε μορφή ελαίου ή 30-40 σταγόνων με τη μορφή βάμματος.

Παρενέργειες & αντενδείξεις

Το γαϊδουράγκαθο είναι ένα βότανο, το οποίο θεωρείται σε γενικές γραμμές ασφαλές για χρήση. Κάποιες σπάνιες παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει η κατανάλωσή του είναι η δυσπεψία, η κεφαλαλγία και το αίσθημα κόπωσης.

Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων που καλό είναι να λάβουν υπόψιν και κάποιες επιπλέον αντενδείξεις.

Η ιδιότητα του γαϊδουράγκαθου να ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Συνεπώς, σε άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα συνιστάται να αποφεύγεται η χρήση του βοτάνου και των υποπροϊόντων του.

Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, όπως τα φάρμακα για το ήπαρ και το διαβήτη. Σε περίπτωση λοιπόν που λαμβάνετε οποιοδήποτε φάρμακο, είναι σημαντικό η κατανάλωση γαϊδουράγκαθου και των υποπροϊόντων του να γίνεται μετά από τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας.

Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε άτομα που έχουν αλλεργία σε κάποιο φυτό της οικογένειας των σταυρανθών, όπως είναι το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο.

Τέλος, γυναίκες που βρίσκονται σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης, γυναίκες που θηλάζουν και παιδιά καλό είναι να αποφεύγουν τη χρήση γαϊδουράγκαθου και των υποπροϊόντων του, καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για την ασφάλεια χρήσης του σε αυτές τις περιπτώσεις.

Προϊόντα γαϊδουράγκαθου