Μελιτζανοσαλάτα σε 6+1 παραλλαγές | Enallaktiko.gr

Μελιτζανοσαλάτα σε 6+1 παραλλαγές

Η μελιτζανοσαλάτα αποτελεί ένα δημοφιλές ορεκτικό τόσο της αραβικής, όσο και της βαλκανικής κουζίνας. Στη χώρα μας έχουμε την "πολίτικη" και την "αγιορείτικη" εκδοχή της ενώ δε λείπουν και οι νεωτεριστικές παραλλαγές που τη θέλουν με προσθήκη μαγιονέζας, πατάτας, φέτας, παρμεζάνας και άλλων υλικών.
Στην παρούσα ανάρτηση δε θα ασχοληθούμε μόνο με μία εκδοχή της μελιτζανοσαλάτας, αλλά θα δούμε πώς μπορούμε να φτιάξουμε την κάθε μία παραλλαγή της - από την πολίτικη και την αγιορείτικη, μέχρι το βουλγάρικο-τούρκικο kiopoolu, το ιρανικό kashke bademjan και τέλος, τα λιβανέζικα baba ghanoush και moutabbal.

Πολίτικη μελιτζανοσαλάτα

Πολίτικη Μελιτζανοσαλάτα - Εναλλακτικό
Η πολίτικη μελιτζανοσαλάτα είναι μία ιδιαίτερα απλή εκδοχή, η οποία - εκτός από τις ψητές φλάσκες μελιτζάνες - έχει σαν συστατικά το ελαιόλαδο, το ξύδι, το σκόρδο και το αλάτι

Αγιορείτικη μελιτζανοσαλάτα

Αγιορείτικη Μελιτζανοσαλάτα - Εναλλακτικό
Σε αντίθεση με την πολίτικη, η ψητή μελιτζάνα στην παραδοσιακή αγιορείτικη μελιτζανοσαλάτα συνήθως δεν αλέθεται, αλλά τεμαχίζεται με το μαχαίρι σε μικρά κομμάτια. Πέραν όμως της διαφοράς στην υφή τους, στην "αγιορείτικη" προστίθεται επιπλέον πιπεριά Φλωρίνης και ενίοτε ξερό ή φρέσκο κρεμμύδι και μαϊντανός.

Kiopoolu

Μελιτζανοσαλάτα Kiopoolu - Εναλλακτικό
Το τούρκικο κιοπολού μπορεί κανείς να το συναντήσει και σε κάποιες περιοχές της Βουλγαρίας, ένα κατάλοιπο της οθωμανικής κυριαρχίας στην περιοχή επί περίπου 5 αιώνες. Εδώ, αντί για ψητές πιπεριές τύπου Φλωρίνης, συχνά χρησιμοποιούνται και φλάσκες πράσινες πιπεριές ενώ μπορείτε ακόμη να τη βρείτε αναμεμειγμένη μαζί με λιουτενίτσα, μία δημοφιλής βουλγάρικη πάστα από ψητές κόκκινες πιπεριές. Τέλος, ένα άλλο χαρακτηριστικό του kiopoolu είναι η αλεσμένη ψητή ντομάτα που συχνά προστίθεται σε αυτό.

Kashke bademjan

Μελιτζανοσαλάτα Kashke bademjan - Εναλλακτικό
Το κάσκε μπαντέμτζαν μπορεί κανείς να το γευτεί στο Ιράν. Εδώ, ως συστατικά - εκτός φυσικά από τη μελιτζάνα - συναντούμε το ελαιόλαδο, το κρεμμύδι, το σκόρδο, το αλάτι, το μαύρο πιπέρι, τον ορό γάλακτος (kashk), σαφράν, δυόσμο και ενίοτε καρύδια και κουρκουμά.
Ο ορός γάλακτος δεν είναι τίποτε άλλο παρά το ζουμί που διαχωρίζεται από το τυρόπηγμα κατά τη διαδικασία παρασκευής τυριού. Εναλλακτικά, θα μπορούσε κανείς να χρησιμοποιήσει και το ζουμί που συσσωρεύεται στο γιαούρτι.

Baba ghanoush

Μελιτζανοσαλάτα baba ghanoush - Εναλλακτικό
Το λιβανέζικο μπαμπα γκανούς είναι ίσως η πιο διαδεδομένη εκδοχή της μελιτζανοσαλάτας παγκοσμίως και φυσικά έχει κι αυτό τις δικές του παραλλαγές ανάλογα με την προέλευση και το γούστο του καθενός. Εκτός από τη μελιτζάνα, εδώ προστίθενται επίσης ταχίνι, ελαιόλαδο, κρεμμύδι, σκόρδο, λεμόνι, μαϊντανός, αλάτι και πιπέρι, ενώ συχνά το συναντούμε με επιπλέον υλικά όπως είναι το γιαούρτι, η ντομάτα, το ρόδι, ο δυόσμος, το σουμάκ, το πιπέρι cayenne και το μπούκοβο.

Moutabbal

Μελιτζανοσαλάτα Moutabbal - Εναλλακτικό
Το μουτάμπαλ είναι μία πιο απλή λιβανέζικη εκδοχή της μελιτζανοσαλάτας και ίσως ό,τι πιο κοντινό στη δική μας "πολίτικη". Πλην της μελιτζάνας, τα συστατικά που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι το ελαιόλαδο, το αλάτι, το σκόρδο, το λεμόνι, ο μαϊντανός και το σουμάκ ενώ στην κλασική εκδοχή του θα το βρείτε σερβιρισμένο μαζί με ρόδι.

Μελιτζανοσαλάτα... αποδομημένη!

Αποδομημένη μελιτζανοσαλάτα - Εναλλακτικό
Εκτός από την παραδοσιακή κουζίνα, υπάρχει και η λεγόμενη avant garde, gourmet, fusion ή όπως θέλετε πείτε την! Ευχάριστα ή δυσάρεστα, ένα πιάτο όπως είναι η "αποδομημένη μελιτζανοσαλάτα" είναι σίγουρο πως θα εκπλήξει τους καλεσμένους σας (δοκιμάστε τη με δική σας ευθύνη!).
Παρακάτω θα βρείτε όλα τα υλικά που αναφέρθηκαν (εκτός από το ιρανικό kashk) με τις μέγιστες ενδεικτικές τους αναλογίες. Επιλέγοντας ή απορρίπτοντας κάποια από αυτά, μπορείτε να φτιάξετε όποια εκδοχή εσείς θέλετε ή - γιατί όχι - να δημιουργήσετε τη δική σας signature παραλλαγή.
Χρόνος προετοιμασίας 4 μερίδων: 15'
Χρόνος μαγειρέματος: 20-40'
Βαθμός δυσκολίας: 2/5

Μερίδες*

Επιλέξτε αριθμό μερίδων!

Υλικά

Μελιτζάνες
Προτιμήστε τις φλάσκες μελιτζάνες, δηλαδή τις σκουρόχρωμες οβάλ μελιτζάνες, κυρίως για το ότι έχουν λιγότερα σπόρια.
Πιπεριές Φλωρίνης
Μία πολύ ωραία ιδέα θα ήταν, στη θέση της πιπεριάς, να χρησιμοποιήσετε κάποιο από τα προϊόντα της οικογένειας Ναουμίδη με βάση την πιπεριά Φλωρίνης. Εγώ θα σας πρότεινα το άλειμμα ντοματοπιπεριάς.
Ντομάτα
Τη ντομάτα μπορείτε είτε να την ψήσετε, είτε να την προσθέσετε ωμή και ψιλοκομμένη στο τέλος.
Κρεμμύδι
Κρεμμύδι μπορείτε να προσθέσετε ξερό, φρέσκο ή και καθόλου. Όσο για το ξερό κρεμμύδι, αν και σε όλες τις συνταγές προστίθεται ωμό, μπορείτε να δοκιμάστε να το ψήσετε πρώτα ολόκληρο μαζί με τα υπόλοιπα λαχανικά ή ακόμη και να το καραμελώσετε. Ωστόσο, σε αυτή την τελευταία περίπτωση, θα προτείναμε το κρεμμύδι να προστεθεί όχι μέσα, αλλά επάνω στη μελιτζανοσαλάτα.
Σκόρδο
Ελαιόλαδο
Ταχίνι
Στην περίπτωση που προσθέσετε ταχίνι, ενδέχεται να χρειαστεί να προσθέσετε και λίγο νερό ώστε να μπορέσετε να ρυθμίσετε την υφή της μελιτζανοσαλάτας σας.
Στραγγιστό γιαούρτι
Εδώ, αν θέλετε, μπορείτε να αντικαταστήσετε το γιαούρτι με την αντίστοιχη ποσότητα σε μαγιονέζα ή κρεμώδες τυρί.
Ξύδι
Αν επιλέξετε να προσθέσετε στη μελιτζανοσαλάτα σας ταχίνι, προτιμήστε - αντί για ξύδι - την αντίστοιχη ποσότητα σε χυμό λεμονιού. Διαφορετικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όποιο ξύδι εσείς θέλετε, με εξαίρεση το μπαλσάμικο, το οποίο δε συστήνεται για καθαρά αισθητικούς λόγους.
Αλάτι
Ο ανθός αλατιού είναι ένα ανεπεξέργαστο θαλασσινό αλάτι ανώτερης ποιότητας. Είναι ιδανικό για παρασκευές που δεν απαιτούν μαγείρεμα και προστίθεται πάντα στο τέλος της διαδικασίας ή απευθείας πάνω στο πιάτο.
Πιπέρι
Μαϊντανός
Στη χώρα μας συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε το μαϊντανό, ωστόσο μπορείτε κάλλιστα να χρησιμοποιήσετε και δυόσμο. Σε κάθε περίπτωση πάντως, μπορείτε να προσθέσετε το υλικό σας μέσα ή και ψιλοκομμένο επάνω στη σαλάτα σας.
Καρύδια
Αν επιλέξετε να προσθέσετε καρυδόψιχα, μπορείτε πρώτα να την καβουρδίσετε ελαφρώς στο τηγάνι. Εναλλακτικά, μπορείτε να προσθέσετε την αντίστοιχη ποσότητα σε κουκουνάρι, φυστίκι τύπου Αιγίνης& ή άλλο ξηρό καρπό της αρεσκείας σας.
Ρόδι
Αν επιλέξετε να προσθέσετε καρυδόψιχα, μπορείτε πρώτα να την καβουρδίσετε ελαφρώς στο τηγάνι. Εναλλακτικά, μπορείτε να προσθέσετε την αντίστοιχη ποσότητα σε κουκουνάρι, φυστίκι τύπου Αιγίνης ή άλλο ξηρό καρπό της αρεσκείας σας.
Σουμάκ
Πέραν των κλασικών συνταγών που έχουν ένα ομολογουμένως έντονο ενδιαφέρον, όχι μόνο από γαστρονομικής, αλλά και από πολιτιστικής άποψης, μπορείτε πάντα να δημιουργήσετε τη δική σας εκδοχή σε ό,τι κι αν κάνετε. Στην προκειμένη περίπτωση μπορείτε να πειραματιστείτε με υλικά, όπως είναι η καπνιστή πάπρικα, η θρυμματισμένη φέτα, η τριμμένη παρμεζάνα, η κρέμα γάλακτος, η βραστή πατάτα, η πιπερόριζα κ.α.

Διαδικασία

1. Με ένα πιρούνι τρυπάμε τις μελιτζάνες μας και τις καπνίζουμε. Το κάπνισμα μπορεί να επιτευχθεί είτε στα κάρβουνα, είτε σε εστία γκαζιού. Στην περίπτωση που χρησιμοποιήσετε το φούρνο σας, η προσθήκη καπνιστής πάπρικας είναι μία καλή εναλλακτική.
Στα κάρβουνα
Αφήνουμε τις μελιτζάνες στη σχάρα, γυρίζοντάς τες κάθε τόσο, μέχρι να καψαλιστούν εξωτερικά και να μαλακώσουν στο εσωτερικό τους. Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και 20'.
Αν πρόκειται να προσθέσουμε και πιπεριές, τις αφήνουμε στη σχάρα για 10-15'. Ο χρόνος καπνίσματος μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με το μέγεθός τους.
Σε εστία γκαζιού
Σε μέτρια φωτιά τοποθετούμε τις μελιτζάνες απευθείας πάνω στην εστία για περίπου 20', φροντίζοντας κάθε τόσο να τις γυρίζουμε.
Για τις πιπεριές, ο αντίστοιχος χρόνος είναι περίπου 10'.
Σε φούρνο
Αφήνουμε τις μελιτζάνες στους 200°C για περίπου 20' για κάθε πλευρά.
Σε αυτήν την περίπτωση, αν πρόκειται να προσθέσουμε και πιπεριές, τότε αυτές θα πρέπει να αφαιρεθούν από το φούρνο περίπου 10' νωρίτερα.
2. Ελέγχουμε τις μελιτζάνες και τις πιπεριές μας (αν βάλουμε) με ένα πιρούνι. Αν έχουν μαλακώσει στο εσωτερικό τους, τις αφήνουμε για περίπου 10' σε μπολ και σκεπασμένες με μεμβράνη, ώστε να μπορέσουμε στη συνέχεια να τις ξεφλουδίσουμε ευκολότερα.
Αφήνοντας τις μελιτζάνες στο μπολ, αυτές θα χάσουν ένα μέρος της υγρασίας τους. Παρόλο που σε πολλές περιπτώσεις θα θέλαμε να κρατήσουμε αυτό το ζουμί, στην περίπτωση της μελιτζάνας το υγρό αυτό είναι πικρό και για το λόγο αυτό το απορρίπτουμε.
3. Με ένα μαχαίρι ανοίγουμε τις μελιτζάνες μας κατά μήκος και με ένα κουτάλι αφαιρούμε τη σάρκα τους. Κάνουμε το ίδιο και για τις πιπεριές, φροντίζοντας να αφαιρέσουμε όχι μόνο τη φλούδα, αλλά και τα σπόρια τους.
4. Ψιλοκόβουμε ή αλέθουμε τις μελιτζάνες και τις πιπεριές και τις τοποθετούμε σε μπολ.
5. Ψιλοκόβουμε και αναμειγνύουμε τα υλικά που θέλουμε στη συνέχεια να αναμείξουμε με τη μελιτζάνα.
6. Προσθέτουμε τα υλικά που ετοιμάσαμε μέσα στη μελιτζάνα ξεκινώντας πρώτα από τα ρευστά. Ανακατεύουμε καλά και δοκιμάζουμε τη σαλάτα μας. Αν το αποτέλεσμα μας ικανοποιεί, προχωράμε στο επόμενο βήμα.
7. Γαρνίρουμε με τα υλικά της επιλογής μας (καρύδια, ρόδι, ψιλοκομμένη ντομάτα, σουμάκ, ελαιόλαδο, μαϊντανό κ.ο.κ.).

Παρατηρήσεις

Η μελιτζανοσαλάτα είναι ένα πιάτο το οποίο τρώγεται τόσο ζεστό, όσο και κρύο.
Αν και η μελιτζάνα, η πιπεριά και η ντομάτα αναφέρονται συχνά ως λαχανικά, στην πραγματικότητα είναι όλα τους φρούτα. Έτσι, η μελιτζανοσαλάτα - τουλάχιστον από βοτανικής άποψης - θα μπορούσε κατά μία έννοια να θεωρηθεί και φρουτοσαλάτα!
Μπορείτε να συντηρήσετε τη μελιτζανοσαλάτα σας μέσα σε κλειστό μπολ ή τάπερ στο ψυγείο σας έως και για 5 ημέρες, ιδανικά, σκεπασμένη με λίγο ελαιόλαδο.

Wine Pairing

Η έντονη καπνιστή γεύση της μελιτζάνας σε συνδυασμό με τα όξινα στοιχεία της σαλάτας, αλλά και το σκόρδο, ταιριάζουν απόλυτα με ένα κόκκινο ξηρό κρασί με γεμάτο σώμα και έντονη οξύτητα με βάση το Αγιωργίτικο, το Cabernet Sauvignon, το Syrah, το Μαυρούδι κ.α..

Διαβάστε επίσης

Σχόλια (2)

  • Φίλε σε ευχαριστουμε. Συνοπτικος, κατατοπιστικος αποδοτικος. Αρθρο-ρεπορταζ!

    IOANNIS KOUGIOUMTZIS
  • Εξαιρετικό το άρθρο σας ! Ευχαριστώ πολύ! Τα βάλατε όλα σε μια σειρά. έτσι διαλέγουμε και παίρνουμε… τα υλικά, εννοώ!

    Antonella ROCCA

Αφήστε ένα σχόλιο

Όλα τα σχόλια ελέγχονται πριν κοινοποιηθούν. Αν χρειαστεί να απαντήσουμε, θα το κάνουμε είτε με νέο σχόλιο, είτε απαντώντας στο email σας.