Το
γαϊδουράγκαθο με την επιστημονική ονομασία Silybum Marianum, γνωστό και ως κουφάγκαθο ή σίλλυβο, είναι ένα βότανο με ισχυρές θεραπευτικές ιδιότητες, ιδιαίτερα ωφέλιμο για το συκώτι.
Οφέλη & ιδιότητες
Η δράση του γαϊδουράγκαθου αποδίδεται κατά βάση στη
σιλυμαρίνη, ένα σύμπλεγμα φλαβονοειδών που συναντάται σε υψηλές συγκεντρώσεις στους σπόρους του γαϊδουράγκαθου. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα μείγμα έξι φλαβονολινίων, κάποια από τα οποία
(σιλυβίνη Α & Β, ισοσιλυβίνη, σιλυδιανίνη και σιλυκριστίνη) φαίνεται να έχουν σημαντικές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Αποτοξίνωση του συκωτιού
Το γαϊδουράγκαθο συμβάλλει στην αποτοξίνωση του συκωτιού εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες και ενισχύοντας την κυτταρική ανανέωση. Σύμφωνα με κλινικές
μελέτες, η σιλυμαρίνη μπορεί να μειώσει τη βλάβη που προκαλείται από τοξίνες, φάρμακα και αλκοόλ. Γι' αυτό και το γαϊδουράγκαθο χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη θεραπεία της ηπατίτιδας, της κίρρωσης και της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος.
Γαϊδουράγκαθο & προστάτης
Υπάρχουν
ενδείξεις ότι η σιλυβίνη που περιέχεται στο γαϊδουράγκαθο μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του προστάτη από φλεγμονές και οξειδωτικό στρες. Αν και η έρευνα είναι ακόμα περιορισμένη, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η σιλυμαρίνη μπορεί να έχει αντικαρκινικές ιδιότητες συγκεκριμένα στον καρκίνο του προστάτη.
Γαϊδουράγκαθο & αδυνάτισμα
Το γαϊδουράγκαθο έχει συσχετιστεί με τη ρύθμιση του μεταβολισμού και τη μείωση του σωματικού λίπους. Για να είμαστε ωστόσο πιο ακριβείς, αυτό που έχουν δείξει οι
έρευνες είναι ότι η σιλυμαρίνη μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, βοηθώντας στον έλεγχο του σακχάρου.
Γαϊδουράγκαθο & χοληστερόλη
Σύμφωνα με άλλες
έρευνες, το γαϊδουράγκαθο μπορεί να μειώσει την "κακή" LDL χοληστερόλη, αυξάνοντας παράλληλα την "καλή" HDL. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αντιοξειδωτικό & αντιφλεγμονώδες
Η σιλυμαρίνη δρα ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή. Αυτή η δράση είναι ευεργετική σε παθήσεις όπως η ψωρίαση, η αρθρίτιδα και η ηπατική ίνωση.
Τρόπος χρήσης & δοσολογία
Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να καταναλωθεί με διάφορους τρόπους, σαν έγχυμα, σαν αφέψημα, με τη μορφή βάμματος ή ελαίου, ακόμη και ως μέλι από γαϊδουράγκαθο!
Ποιον τρόπο να προτιμήσω;
Εξαιρώντας τον παράγοντα του προσωπικού γούστου και των συνηθειών που μπορεί να έχει ο καθένας μας και εστιάζοντας στην αποτελεσματικότητα του βοτάνου, ο συνδυασμός της λιποδιαλυτής σιλυμαρίνης με λιπαρές τροφές θα διευκολύνει την απορρόφησή της.
Στο Εναλλακτικό προτείνουμε σαν μία καλή φυσική επιλογή το γαϊδουραγκαθέλαιο, το οποίο μπορεί να καταναλωθεί αυτούσιο ή να ενσωματωθεί στην καθημερινότητά μας ομαλότερα ακόμη και στη σαλάτα μας.
Όσον αφορά τη δοσολογία, αυτή εξαρτάται από τη μορφή, με την οποία καταναλώνουμε το βότανο. Με εξαίρεση λοιπόν την περίπτωση λήψης του με τη μορφή σκευάσματος, κατά την οποία θα πρέπει να ακολουθήσουμε τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία ή ακολουθώντας τις συστάσεις του γιατρού μας, σε κάθε άλλη περίπτωση η ένταξη του βοτάνου στην καθημερινότητα ενός ενήλικα μπορεί να γίνει με την ημερήσια κατανάλωση έως και 3 εγχυμάτων, 1-2 κ.σ. σε μορφή ελαίου ή 30-40 σταγόνων με τη μορφή βάμματος.
Παρενέργειες & αντενδείξεις
Το γαϊδουράγκαθο είναι ένα βότανο, το οποίο θεωρείται σε γενικές γραμμές ασφαλές. Κάποιες σπάνιες παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει η κατανάλωσή του είναι η δυσπεψία, η κεφαλαλγία και το αίσθημα κόπωσης.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες ομάδες ανθρώπων που καλό είναι να λάβουν υπόψιν και κάποιες επιπλέον αντενδείξεις.
Η ιδιότητα του γαϊδουράγκαθου να ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Συνεπώς, σε άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα συνιστάται να αποφεύγεται η χρήση του βοτάνου και των υποπροϊόντων του.
Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, όπως τα φάρμακα για το ήπαρ και το διαβήτη. Σε περίπτωση λοιπόν που λαμβάνετε οποιοδήποτε φάρμακο, είναι σημαντικό η κατανάλωση γαϊδουράγκαθου και των υποπροϊόντων του να γίνεται μετά από τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σας.
Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε άτομα που έχουν αλλεργία σε κάποιο φυτό της οικογένειας των σταυρανθών, όπως είναι το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο.
Τέλος, γυναίκες που βρίσκονται σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης, γυναίκες που θηλάζουν και παιδιά καλό είναι να αποφεύγουν τη χρήση γαϊδουράγκαθου και των υποπροϊόντων του, καθώς δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για την ασφάλεια χρήσης του σε αυτές τις περιπτώσεις.
Γαϊδουραγκαθέλαιο
Σχόλια (12)
Ελένη, ναι, σε περίπτωση λιπώδους διήθησης του ήπατος (NAFLD), το γαϊδουράγκαθο θεωρείται από τις λίγες φυσικές ουσίες με επιστημονική τεκμηρίωση για πιθανό όφελος. Η σιλυμαρίνη που περιέχει, έχει αντιοξειδωτική και ηπατοπροστατευτική δράση και μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των ηπατικών ενζύμων και στη μείωση της φλεγμονής.
Ωστόσο, λάβετε υπόψιν πως το τσάι από σπόρους γαϊδουράγκαθου έχει πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε σιλυμαρίνη σε σχέση με άλλα υποπροϊόντα του φυτού, οπότε η δράση του θα είναι σαφώς πιο ήπια.
Η ταυτόχρονη λήψη βιταμίνης D και βιταμίνης B12 δεν επηρεάζει αρνητικά τη δράση του γαϊδουράγκαθου ούτε φαίνεται να υπάρχει κάποια αλληλεπίδραση. Αντίθετα, τόσο η βιταμίνη D όσο και η B12 μπορεί να είναι χαμηλές σε άτομα με ηπατική δυσλειτουργία, επομένως η συμπληρωματική λήψη τους είναι συχνά χρήσιμη.
Μαρία, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν ότι η σιλυμαρίνη ή άλλα στοιχεία του γαϊδουράγκαθου επιταχύνουν την απορρόφηση ή τη μείωση του μεγέθους των κύστεων.
Η σιλυμαρίνη έχει τεκμηριωμένες αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και ηπατοπροστατευτικές ιδιότητες σε περιπτώσεις λιπώδους διήθησης, κίρρωσης, τοξικών ηπατοπαθειών ή ηπατικών βλαβών, αλλά δε φαίνεται να έχει συγκεκριμένο ρόλο σε κύστεις ήπατος.
Έχω λυπος στο συκώτι μπορώ να πιω το τσάι από τους σπόρους γαιδουραγκαθου ? Παίρνω και βιταμίνες D και βιτα 12 πειράζει αυτό ?
Καλημέρα
Το γαιδουραγκαθο θα μπορούσε να βοηθήσει στην ύπαρξη κύστης στο συκώτι? Ευχαριστώ
Ειρήνη, η σιλυμαρίνη δεν μπορεί να διαλύσει πέτρες στη χολή, αλλά μπορεί να βοηθήσει στη λειτουργία του ήπατος και της χολής, ειδικά όταν δεν υπάρχει πόνος ή φλεγμονή. Έχει αποδεδειγμένη αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση και μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη νέων προβλημάτων, χωρίς όμως να αντικαθιστά την ιατρική αντιμετώπιση.
Αν υπάρχουν πέτρες, η χρήση της πρέπει πάντα να γίνεται μετά από σύσταση γιατρού.
Επίσης, η σιλυμαρίνη φαίνεται να έχει οφέλη στην εμμηνόπαυση, καθώς κάποιες μελέτες έδειξαν ότι μπορεί να μειώσει τις εξάψεις.
Τέλος, χρησιμοποιείται και για στήριξη του ήπατος, σε περιπτώσεις αυξημένης χοληστερόλης ή ήπιου σακχαρώδους διαβήτη, αλλά πάντα με προσοχή και πάντα υπό ιατρική καθοδήγηση.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33453720
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK11896
https://www.peacehealth.org/medical-topics/id/hn-1216008
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4131525
https://caringsunshine.com/relationships/relationship-pancreatitis-and-silymarin
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34093183
https://www.metagenics.co.uk/news/the-benefits-of-milk-thistle-for-menopause-relief
https://menopausenow.com/hot-flashes/research/study-reductions-in-hot-flashes-after-milk-thistle-supplementation
Καλημέρα σας Έχει ο άντρας μου πέτρα ; Μπορεί να το πάρει; Επίσης για που αλλού το Χρησιμοποιούμε; Κάνει και για την εμμηνόπαυση;
Η χρήση σιλυμαρίνης σε παγκρεατίτιδα δεν έχει επαρκώς επιστημονικά τεκμηριωμένα οφέλη σε ανθρώπους και συνεπώς δεν αποτελεί θεραπεία ή συμπλήρωμα πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση παγκρεατικής φλεγμονής. Παρόλο που έχει φανεί να μειώνει τη σοβαρότητα της φλεγμονής σε πειραματόζωα (https://meschinohealth.com/nutritionmedicine/nutrition-natural-medicine-update-no-309/), υπάρχουν ελάχιστα αξιόπιστα κλινικά δεδομένα που να υποστηρίζουν τη χρήση της σε ανθρώπους (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4131525, https://caringsunshine.com/relationships/relationship-pancreatitis-and-silymarin & https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4131525). Μάλιστα, έχουν αναφερθεί κάποιες σπάνιες περιπτώσεις παγκρεατίτιδας ως πιθανή παρενέργεια. Συνεπώς, η λήψη τροφίμων ή συμπληρωμάτων με συστατικό τη συλιμαρίνη δεν συνιστάται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Κάποιος με ιστορικό παγκρεατίτιδας μπορεί να λάβει γαϊδουράγκαθο; Ευχαριστώ πολύ!
Αγαπητή Άννα, η απάντηση στο αν η σιλυμαρίνη μπορεί να μειώσει τη βλάβη που προκαλείται στο ήπαρ από τη χορήγηση στατινών θα πρέπει να περιλαμβάνει, όχι μόνο την αποτελεσματικότητα της ουσίας, αλλά και το αν υπάρχει οποιαδήποτε αντένδειξη αναφορικά με τη συγχορήγηση σιλυμαρίνης και στατινών.
Κατ’ αρχάς, υπάρχουν in vivo μελέτες σε πειραματόζωα που δείχνουν ότι η σιλυμαρίνη έχει ηπατοπροστατευτική δράση σε χρήση στατίνης (atorvastatin), μειώνοντας την οξειδωτική βλάβη και προστατεύοντας τα ηπατικά κύτταρα (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33453720).
Στους ανθρώπους, παρόλο που τα δεδομένα είναι σαφώς πιο περιορισμένα, γνωρίζουμε πως η ηπατοτοξικότητα από στατίνες είναι σπάνια και συχνά αναστρέψιμη. Σε κλινικές μελέτες με άτομα που έπαιρναν στατίνες, η χορήγηση σιλυμαρίνης δεν φάνηκε να έχει σημαντικές παρενέργειες και σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα μειώθηκαν ελαφρώς οι τρανσαμινάσες (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK548817).
Αναφορικά με τη συγχορήγηση, έχει φανεί σε in vitro μελέτες πως η λήψη σιλυμαρίνης μπορεί να επηρεάσει ηπατικά ένζυμα (CYP450) που εμπλέκονται στον μεταβολισμό των στατινών, αλλά στις δόσεις που χορηγούνται στον άνθρωπο αυτό δεν φαίνεται να έχει κλινική σημασία, ενώ επίσης δεν έχουν αναφερθεί και σοβαρές παρενέργειες από τη συγχορήγηση σιλυμαρίνης με στατίνες.
Σαν συμπέρασμα, μπορούμε να πούμε πως ο συνδυασμός σιλυμαρίνης με στατίνες δεν αντενδείκνυται και είναι πιθανώς ωφέλιμος σε άτομα που εμφανίζουν ήπια ηπατική δυσλειτουργία από τις στατίνες (π.χ. αυξημένες τρανσαμινάσες).
Ωστόσο, εφόσον μιλάμε για συγχορήγηση φαρμάκων ή σκευασμάτων, θα πρέπει πάντα να έχουμε την έγκριση του γιατρού που γνωρίζει το ιστορικό μας.
Τέλος, για το ποια μορφή θα ήταν καλό να προτίμησετε, η τελική απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με βάση την κλινική εικόνα και σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό σας.
Σε γενικές γραμμές πάντως, κρατήστε πως τα σκευάσματα σιλυμαρίνης έχουν σημαντικά μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σιλυμαρίνη σε σχέση με το λάδι που εξάγεται από το φυτό. Παρόλα αυτά, εμείς στο Εναλλακτικό – μιας και δεν είμαστε γιατροί, αλλά διατροφολόγοι – επιλέγουμε να δίνουμε προτεραιότητα στα τρόφιμα, εκτός κι αν υπάρχει διαφορετική σύσταση από γιατρό.
Ενδείκνυται το γαιδουραγκαθο σε άτομο που παίρνει στατινες συγκεκριμένα το lipopen 20/10 και σαλοσπιρ 100 mg λόγω στεντ; Σας ρωτάω γιατί οι στατινες ξέρω ότι πειράζουν το συκώτι και ανεβάζουν τις τρανσαμινασες. Και αν μπορώ να το πάρω ποιο σκεύασμα είναι καλύτερο;