Η ζωή μετά τη διακοπή των Ozempic & Mounjaro ως θεραπεία για την απώλεια βάρους
Οι ενέσιμες θεραπείες με φάρμακα όπως το Ozempic(σεμαγλουτίδη) και το Mounjaro(τιρζεπατίδη) έχουν κερδίσει μεγάλη δημοφιλία τα τελευταία χρόνια χάρη στη διπλή ευεργετική τους δράση.
Αφενός βελτιώνουν τον γλυκαιμικό έλεγχο, μειώνοντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 και αφετέρου μπορούν να συμβάλουν στην απώλεια βάρους σε άτομα που δυσκολεύονταν να χάσουν κιλά με τις κλασικές μεθόδους διατροφής. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της μείωσης που επιφέρουν στην όρεξη και της καθυστέρησης της γαστρικής κένωσης που οδηγούν σε αυξημένο κορεσμό και μειωμένη πρόσληψη τροφής.
Σε κλινικές δοκιμές, η σεμαγλουτίδη 2,4 mg έχει δείξει ~15% μέση απώλεια βάρους σε ~1 έτος, ενώ η τιρζεπατίδη έχει επιτύχει ακόμη υψηλότερα ποσοστά (~20–22%) σε ~72 εβδομάδες.
Στο παρόν άρθρο θα εστιάσουμε αποκλειστικά στη χρήση των ενέσιμων θεραπειών GLP-1/GIP με σκοπό την απώλεια βάρους. Δε θα αναλύσουμε τα υπαρκτά ηθικά ζητήματα και τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία, ούτε το πρόβλημα των ελλείψεων που συχνά προκύπτουν λόγω της αυξημένης ζήτησης και της υπερ-συνταγογράφησης ακόμη και για αισθητικούς λόγους.
Παρόλο λοιπόν που για πολλούς αποτέλεσαν και αποτελούν τη "μαγική λύση" σε χρόνια προβλήματα υπερφαγίας, δυσκολίας απώλειας κιλών ή αποτυχημένων προσπαθειών με δίαιτες, η πλειονότητα των ατόμων που ακολουθούν σχετική αγωγή για αυτόν τον σκοπό, θα τη διακόψουν μετά από κάποιους μήνες, ανεξαρτήτως αν έφτασαν ή όχι στον στόχο τους.
Λόγοι διακοπής
Γαστρεντερικές διαταραχές – Ναυτία, έμετος, διάρροια, δυσκοιλιότητα ή κοιλιακός πόνος. Σε ορισμένους υποχωρούν εντός των πρώτων μηνών, σε άλλους όμως παραμένουν έντονα.
Περιορισμοί στη μακροχρόνια χρήση – Τα φάρμακα αυτά δεν έχουν σχεδιαστεί ως μόνιμη λύση για όλους, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει διαβήτης ή άλλη σαφής ιατρική ένδειξη.
Υψηλό κόστος – Ειδικά όταν δεν υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη, η μακροχρόνια χρήση είναι συχνά οικονομικά δυσβάστακτη.
Η διακοπή της ενέσιμης θεραπείας για την απώλεια βάρους δε σημαίνει "αποτυχία", καθώς συχνά αποτελεί μία απόλυτα συνειδητή επιλογή.
Τι συμβαίνει μετά τη διακοπή;
Η μεγαλύτερη ανησυχία όσων σταματούν τις ενέσιμες θεραπείες είναι προφανώς η πιθανότητα επαναπρόσληψης του βάρους που έχασαν, η οποία δυστυχώς είναι συνήθης. Μελέτες έχουν δείξει πως μέσα σε ένα χρόνο μετά τη διακοπή της σεμαγλουτίδης, οι ασθενείς ανακτούν περίπου τα δύο τρίτα της απώλειας βάρους (βλ. μελέτη). Επιπλέον, πρόσφατη μετα-ανάλυση έδειξε πως η επαναπρόσληψη μπορεί να ξεκινήσει ήδη από το πρώτο δίμηνο μετά τη διακοπή, με μέση αύξηση από 2 έως 2,5 κιλά στο διάστημα μεταξύ 8ης και 20ης εβδομάδας (βλ. μελέτη).
Οι λόγοι πίσω από την επαναπρόσληψη βάρους μπορούν να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η βασικότερη αιτία είναι η μη ενσωμάτωση της διατροφής ως προσαρμοστικού παράγοντα. Πριν μιλήσουμε όμως για τη διατροφή, ας δούμε τους κυριότερους λόγους επαναπρόσληψης βάρους μετά τη διακοπή των ενέσιμων φαρμάκων.
Επαναφορά της όρεξης – Το αίσθημα κορεσμού που δημιουργούσε το φάρμακο υποχωρεί. Πολλοί μάλιστα αναφέρουν ότι πεινούν περισσότερο από πριν.
Απώλεια μυϊκής μάζας – Λόγω μειωμένης πρόσληψης τροφής και πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια της θεραπείας, αρκετοί έχουν χάσει μυς μαζί με το λίπος. Αυτό οδηγεί σε πιο "αργό" μεταβολισμό.
Μεταβολική προσαρμογή – Το σώμα τείνει να επανέλθει στο αρχικό του βάρος, αυξάνοντας την όρεξη και μειώνοντας τις καύσεις του.
Η σημασία της διατροφής
Όταν μιλάμε για ρύθμιση του βάρους, η διατροφή παίζει οπωσδήποτε τον πιο σημαντικό ρόλο. Ένα σωστά σχεδιασμένο πρόγραμμα διατροφής μπορεί να προστατεύσει το αποτέλεσμα, μειώνοντας ή εξαλείφοντας τον κίνδυνο αναστροφής.
Οι βασικές στρατηγικές που ακολουθούνται συνήθως είναι:
Επάρκεια πρωτεΐνης – Αυξάνει τον κορεσμό, προστατεύει τη μυϊκή μάζα και βοηθά στη διατήρηση του μεταβολισμού. Ιδανικές πηγές είναι τα αβγά, το ψάρι, το κοτόπουλο, τα γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, τα όσπρια κ.ο.κ..
Συχνά και ισορροπημένα γεύματα – Η κατανομή της τροφής σε 4–5 μικρότερα γεύματα μέσα στην ημέρα βοηθά στον καλύτερο έλεγχο της όρεξης.
Φυτικές ίνες – Λαχανικά, φρούτα και δημητριακά ολικής άλεσης δημιουργούν κορεσμό και βελτιώνουν τη λειτουργία του εντέρου.
Άσκηση ενδυνάμωσης – Οι ασκήσεις με αντιστάσεις (βάρη, λάστιχα, σωματικό βάρος) είναι αυτές που συμβάλλουν στην επανάκτηση και διατήρηση της μυϊκής μάζας.
Σταθερές συνήθειες – Ύπνος, σωστή ενυδάτωση, διαχείριση άγχους, όλα επηρεάζουν την όρεξη και τη διατήρηση βάρους.
Τέλος, δεν πρέπει να αμελούμε τον ρόλο της παρακολούθησης (π.χ. ανάλυση της σύστασης του σώματος) και τη σταδιακή προσαρμογή της διατροφής μας στις νέες συνθήκες.
Εναλλακτικές στρατηγικές
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως η σταδιακή μείωση της δόσης ("tapering") σε συνδυασμό πάντα με διατροφική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει στη σταθερότητα του βάρους για μήνες μετά τη διακοπή (βλ. μελέτη). Επίσης, η χρήση παλαιότερων και οικονομικότερων φαρμάκων για τη διαχείριση του βάρους μπορεί να αποτελέσει λύση σε επιλεγμένες περιπτώσεις (βλ. μελέτη).
Το ψυχολογικό κομμάτι
Η μετάβαση στη "μετά το φάρμακο" εποχή μπορεί να είναι ψυχολογικά φορτισμένη. Η αίσθηση ότι "θα ξαναπάρω πίσω τα κιλά που έχασα" δημιουργεί άγχος, απογοήτευση και ενοχές, ειδικά όταν βλέπουμε τη ζυγαριά να ανεβαίνει έστω και λίγο. Είναι λοιπόν σημαντικό να κατανοήσουμε τα εξής:
Η αυξημένη πείνα ή το λεγόμενο "food noise" είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό και αναμενόμενο, όχι ένδειξη αδυναμίας.
Δεν χρειάζεται κάποια ακραία δίαιτα. Η σταθερότητα επιτυγχάνεται με μικρές, σταδιακές αλλαγές.
Η επαγγελματική υποστήριξη από διαιτολόγο - διατροφολόγο και, όπου χρειάζεται, ψυχολόγο μπορεί να βοηθήσει να μπουν υγιή όρια και να χτιστούν νέες συνήθειες.
Συμπέρασμα
Το Ozempic και το Mounjaro αποτελούν σημαντικά εργαλεία στη διαχείριση του βάρους και της υγείας, αλλά δεν προσφέρουν μόνιμη λύση από μόνες τους. Η διακοπή τους βεβαίως δε σημαίνει ότι η προσπάθεια ακυρώνεται, σημαίνει όμως ότι χρειάζεται – αυτή τη φορά περισσότερο από ποτέ - να ασχοληθούμε με τη διαμόρφωση εκείνων των διατροφικών συνηθειών που θα μας οδηγήσουν σε ένα βιώσιμο και σταθερό αποτέλεσμα.
Σχόλια (0)