Matcha: Οι ιδιότητες & τα οφέλη ενός ιδιαίτερου τσαγιού

Οι Ιάπωνες, ο λαός με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής παγκοσμίως, συνηθίζουν να πίνουν ένα ρόφημα που κατά πολλούς θεωρείται το μυστικό της μακροζωίας τους, το τσάι matcha (μάτσα) που στα ιαπωνικά σημαίνει "τριμμένο τσάι".

Τι είναι το matcha;

Το matcha είναι η σκόνη που προέρχεται από την άλεση των φύλλων του φυτού Camellia Sinensis, περισσότερο γνωστού ως πράσινο τσάι, ένα είδος τσαγιού με σημαντικά οφέλη και αξιοσημείωτη αντιοξειδωτική δράση.

Στην αγορά θα βρει κανείς matcha με προέλευση είτε από την Κίνα, είτε από την Ιαπωνία και σε ποιότητες food, premium και ceremonial grade. Σε γενικές γραμμές το Ιαπωνικό matcha θεωρείται ανώτερης ποιότητας, ενώ σε κάθε περίπτωση το ceremonial grade υπερτερεί από το food grade και το premium grade σε τέτοιο βαθμό που ξεχωρίζει ακόμη και στην όψη, καθώς το πρώτο έχει ένα σαφώς πιο ζωηρό πράσινο χρώμα που σχετίζεται με τη μέθοδο καλλιέργειας και συγκομιδής του, καθώς και με το χρόνο και τον τρόπο συντήρησής του.

Η γεύση και το άρωμα του matcha, τέλος, θυμίζουν τη φρεσκάδα που έχει το χλωρό γρασίδι, ενώ στερείται της χαρακτηριστικής πικράδας των άλλων πράσινων τσαγιών.

Πώς φτιάχνεται;

Το matcha προέρχεται από το τρυφερό μέρος του πράσινου τσαγιού, πάνω από το οποίο, κατά τον τελευταίο μήνα πριν τη συγκομιδή του, τοποθετούνται ψάθες σκίασης, γεγονός που επιτρέπει στα φύλλα του τσαγιού να διατηρήσουν τη χλωροφύλλη και τα αμινοξέα τους. Μόλις τα φύλλα ξεραθούν, συλλέγονται προσεκτικά και έπειτα αλέθονται σε λεπτή σκόνη, δίνοντάς μας το ανοιχτόχρωμο πράσινο τσάι matcha.

Ιδιότητες & οφέλη

Το matcha θεωρείται πως ηρεμεί και βοηθά στη συγκέντρωση, ενώ παράλληλα τονώνει το ανοσοποιητικό και ενισχύει το μεταβολισμό. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, σελήνιο, χρώμιο και μαγνήσιο, ενώ θεωρείται επίσης πως βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων χοληστερόλης και σακχάρου στο αίμα.

Το τσάι matcha υπερτερεί σημαντικά ως προς την ποσότητα των συνολικών θρεπτικών συστατικών και των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων οποιουδήποτε άλλου τσαγιού.

Ωστόσο, το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του matcha είναι η εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητά του σε ένα είδος πολυφαινολών, τις κατεχίνες (επικατεχίνη, επιγαλλοκατεχίνη, γαλλική επικατεχίνη και γαλλική επιγαλλοκατεχίνη).

Η γαλλική επιγαλλοκατεχίνη (EGCg), η κύρια κατεχίνη του πράσινου τσαγιού με περιεκτικότητα που μπορεί να ξεπερνά ακόμη και το 60% των συνολικών πολυφαινολών του, παρουσιάζει ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, αντιφλεγμονώδες και αντικαρκινικό δυναμικό με ελπιδοφόρα αποτελέσματα έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου, κάτι που προκύπτει από δεκάδες in vivo και in vitro μελέτες .

Η γαλλική επιγαλλοκατεχίνη έχει αποδειχθεί επίσης πως βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες, ενισχύει το μεταβολισμό και περιορίζει την ανάπτυξη των λιποκυττάρων. Ταυτόχρονα, η κατανάλωσή της φαίνεται πως επιφέρει ένα αίσθημα πληρότητας, ίσως χάρη στην ιδιότητά της να προκαλεί την έκκριση επιπλέον λεπτίνης, γνωστή και ως ορμόνη του κορεσμού.

Τέλος, το τσάι matcha είναι πλούσιο σε L-θεανίνη, μία ουσία που προάγει τη χαλάρωση χωρίς ωστόσο να προκαλεί υπνηλία. Γι' αυτό το λόγο εξάλλου, το τσάι matcha συστήνεται συχνά σε περιπτώσεις έντονου άγχους.

Παρενέργειες & αντενδείξεις

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες παρενέργειες από την κατανάλωση matcha, γεγονός που το καθιστά κατάλληλο ακόμη και κατά τις περιόδους της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Βεβαίως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πώς το τσάι matcha περιέχει περισσότερη τεΐνη σε σχέση με τα υπόλοιπα πράσινα τσάγια (εως 70mg ανά 100g), κάτι που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν από άτομα που δεν πρέπει να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες καφεΐνης.

Χρήση, δοσολογία & τρόπος προετοιμασίας

Η σκόνη matcha μπορεί να καταναλωθεί με πολλούς τρόπους και να συμπεριληφθεί σε πολλές συνταγές, όχι μόνο ως ρόφημα, αλλά και στο φαγητό – σε χυμούς, σε σαλάτες λαχανικών, σε φρουτοσαλάτες, στο γιαούρτι μαζί με άλλα φρούτα ή ακόμη και σε γλυκά.

Το παραδοσιακό τελετουργικό προετοιμασίας του matcha θέλει το τσάι να τοποθετείται μέσα σε ένα ειδικό μπολ (chawan) με τη χρήση ενός δοσομετρητή από bamboo που λέγεται chashaku. Τέλος, η ανάδευση γίνεται με τη χρήση του chasen (βουρτσάκι επίσης από bamboo).

Παρακάτω θα αναφέρουμε ενδεικτικά δύο τρόπους προετοιμασίας του matcha, προσαρμοσμένους στα μέτρα μας.

Το matcha ως ζεστό ρόφημα

Προσθέστε μέσα σε ένα φλιτζάνι του τσαγιού 1/4 του γλυκού matcha (αν δε διαθέτετε το δικό σας chashaku). Έπειτα προσθέστε ελάχιστο ζεστό νερό (όχι βραστό γιατί θα πικρίσει) και χρησιμοποιώντας ένα ηλεκτρικό χτυπητήρι ή ένα chasen, αναδέψτε μέχρι το τσάι να διαλυθεί και το υγρό να γίνει ένας ανοιχτόχρωμος χυλός. Τέλος, προσθέστε και το υπόλοιπο νερό ανακατατεύοντας. Καταναλώστε το πριν κατακαθίσει η σκόνη στον πάτο του μπολ. Μπορείτε επίσης να προσθέσετε γάλα, μέλι ή άλλη γλυκαντική ουσία της επιλογής σας.

Το matcha ως κρύο ρόφημα

Το matcha μπορεί να καταναλωθεί και παγωμένο, συνδυάζοντας την παραπάνω διαδικασία με αυτή ενός παγωμένου cappuccino. Πιο συγκεκριμένα, χτυπάμε το κρύο γάλα ξεχωριστά μέχρι να γίνει αφρόγαλα και έπειτα, αφού ακολουθήσουμε την παραπάνω συνταγή, παγώνουμε το τσάι μας ρίχνοντας μέσα σε αυτό ένα παγάκι. Έπειτα, μεταφέρουμε το τσάι μας μέσα σε ένα ποτήρι με θρυμματισμένο πάγο και προσθέτουμε το αφρόγαλά μας.

Matcha