Το καλύτερο απολυμαντικό

Με αφορμή τον εν μέρει δικαιολογημένο μαζικό παροξυσμό που προκλήθηκε με την έξαρση του COVID-19, θα αφιερώσουμε τη σημερινή μας ανάρτηση για να εξηγήσουμε όσο πιο απλά γίνεται ποιος είναι ο ιδανικός τρόπος απολύμανσης και γιατί.

Πρώτα όμως θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε τη διαφορά μεταξύ απολύμανσης, αποστείρωσης και αντισηψίας.

Η απολύμανση

Η απολύμανση είναι μία διαδικασία με την οποία καταστρέφονται οι περισσότεροι παθογόνοι μικροοργανισμοί που υπάρχουν σε επιφάνειες και αντικείμενα. Μία ουσία ή ένα διάλυμα μπορεί να οριστεί ως απολυμαντικό εφόσον καταστρέφει το 99,99% των βακτηρίων, των μυκήτων και των ιών. Βεβαίως, η απολύμανση μπορεί να επιτευχθεί και με φυσικές μεθόδους όπως είναι η έκθεση των μολυσμένων αντικειμένων σε υψηλές θερμοκρασίες.

Η αποστείρωση

Η αποστείρωση είναι η πλήρης εξουδετέρωση οποιουδήποτε μικροοργανισμού και μπορεί να επιτευχθεί είτε φυσικά μέσω της έκθεσης των μολυσμένων αντικειμένων σε υψηλές θερμοκρασίες, σε ακτινοβολία UV ή με τη χρήση χημικών ουσιών.

Η αντισηψία

Από την άλλη, η αντισηψία είναι επίσης απολύμανση, αλλά αυτή τη φορά επί ζώντων ιστών (π.χ. ανοιχτές πληγές και εγκαύματα). Όπως μπορεί εύκολα να αντιληφθεί κανείς, δε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιαδήποτε ουσία ως αντισηπτικό καθώς κάποιες από αυτές μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες στην υγεία μας.

Και έτσι, αφού κάναμε σαφή τη διαφορά ενός απολυμαντικού και ενός αντισηπτικού, μπορούμε να δούμε ποιες είναι οι καλύτερες μέθοδοι που μπορούμε να χρησιμοποιούμε άφοβα για την απολύμανση των επιφανειών και των αντικειμένων με τα οποία ερχόμαστε σε επαφή, αλλά και για τον τυπικό καθαρισμό των χεριών μας.

Το οινόπνευμα

Όσον αφορά τη χρήση του οινοπνεύματος ως απολυμαντικό, αυτό αποτελεί μία καλή επιλογή όταν δεν υπάρχει πρόσβαση σε νερό. Όπως θα δούμε και παρακάτω, στην περίπτωση που έχουμε στη διάθεσή μας σαπούνι και νερό, η χρήση οινοπνεύματος δεν κρίνεται πάντα απαραίτητη. Πρώτα όμως θα πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα "ποιο οινόπνευμα;".

Υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη πως όσο υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα ενός προϊόντος σε αλκοόλ, τόσο πιο αποτελεσματική είναι και η απολυμαντική του δράση. Στην πραγματικότητα όμως τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά, καθώς το καθαρό οινόπνευμα μπορεί μεν να διαπεράσει το κυτταρικό τοίχωμα ενός μικροοργανισμού, αλλά ταυτόχρονα προκαλεί και την συσσωμάτωση (κροκίδωση) της πρωτεΐνης που υπάρχει στο εσωτερικού του κυττάρου του. Αυτό σημαίνει πως η πρωτεΐνη ενός μικροοργανισμού μετουσιώνεται, πήζει και δεν επιτρέπει την περαιτέρω διείσδυση του οινοπνεύματος στο εσωτερικό του. Έτσι, παρόλο που με τη χρήση καθαρού οινοπνεύματος ένας μικροοργανισμός αδρανοποιείται, δεν εξολοθρεύεται.

Αντιθέτως, η βραδύτερη συσσωμάτωση που προκαλεί το αραιωμένο οινόπνευμα, του επιτρέπει να διεισδύσει στο εσωτερικό του κυττάρου πριν προλάβει η πρωτεΐνη του να πήξει. Η απάντηση λοιπόν είναι το αραιωμένο οινόπνευμα σε ποσοστό περίπου 70% (30ml νερό για κάθε 100ml οινοπνεύματος με 93% καθαρότητα).

Σε αυτό το σημείο είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε πως το μπλε φωτιστικό οινόπνευμα περιέχει παράγωγα του πετρελαίου, όπως είναι το νέφτι (τερεβινθέλαιο) και το ξυλόπνευμα (μεθανόλη), γεγονός που το καθιστά ακατάλληλο ως αντισηπτικό. Μάλιστα η μπλε χρωστική που περιέχει ώστε να το ξεχωρίζουμε, το καθιστά συχνά ακατάλληλο ακόμη και για την απολύμανση πορωδών επιφανειών καθώς μπορεί να τις χρωματίσει.

Η κατά πολύ ακριβότερη φαρμακευτική αιθυλική αλκοόλη για την απολύμανση του χώρου ή των χεριών μας θα συνιστούσε απλώς πολυτέλεια, καθώς η συγκεκριμένη ουσία θα χρησίμευε μάλλον περισσότερο για την παρασκευή βρώσιμων διαλυμάτων (βαμμάτων) ή ως αντισηπτικό για τον καθαρισμό ανοιχτών πληγών.

Το χλώριο

Το χλώριο αποτελεί ένα ιδιαιτέρως ισχυρό απολυμαντικό επιφανειών, το οποίο όμως δεν πρέπει να αναμειγνύεται με άλλα καθαριστικά, να μην εισπνέεται και να μην έρχεται σε επαφή με το δέρμα, τα ρούχα κ.ο.κ.. Αν παρόλα αυτά σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε χλωρίνη για την απολύμανση των επιφανειών του σπιτιού ή του γραφείου σας, μία αναλογία 10ml χλωρίου για κάθε λίτρο νερού είναι αρκετή.

Το σαπούνι

Οι περισσότεροι ιοί αποτελούνται από διαφορετικά δομικά μέρη. Το ασθενέστερο εξ αυτών είναι η λεγόμενη λιπιδική στιβάδα, η οποία διαλύεται εύκολα με τη χρήση οποιουδήποτε σαπουνιού.

Το σαπούνι είναι ένας επιφανειοδραστικός παράγοντας που προκύπτει από τη χημική αντίδραση που προκαλεί η ανάδευση ελαίων και ενός διαλύματος καυστικής σόδας ή ποτάσας σε νερό (η γνωστή σαπωνοποίηση). Τα μόρια του σαπουνιού έχουν δύο άκρες, η μία είναι η υδρόφιλη και η άλλη είναι η λιπόφιλη.

Όταν πλένουμε λοιπόν τα χέρια μας με νερό και σαπούνι, τα λιπαρά μέρη ενός ιού προσκολλώνται στις λιπόφιλες κεφαλές των μορίων του σαπουνιού, προκαλώντας τη δομική κατάρρευση ολόκληρου του μικροοργανισμού. Οι υδρόφιλες κεφαλές με τη σειρά τους επιτρέπουν τη μεταφορά των μικροσωματιδίων στο νερό και φυσικά την απόρριψη του ίδιου του σαπουνιού.

Έτσι, το κοινό σαπούνι δρα αποτελεσματικά, κάτι που μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως - τουλάχιστον για την απολύμανση των χεριών μας - δεν είναι απαραίτητη η χρήση οινοπνεύματος ή των κατά πολύ ακριβότερων απολυμαντικών προϊόντων όταν έχουμε στη διάθεσή μας σαπούνι και νερό.

Περισσότερα άρθρα σαν αυτό ››