Smart tips: Ανακουφιστείτε αποτελεσματικά από το κάψιμο της πιπεριάς

Σε άλλους αρέσουν, σε άλλους όχι. Σε όλους όμως έχει τύχει κάποια στιγμή να καούμε τρώγοντας ηθελημένα ή άθελά μας μία καυτερή πιπεριά. Άλλοι ψάχνουν απεγνωσμένα για νερό, άλλοι τρώνε ψωμί κι άλλοι ψωμί βουτηγμένο σε λάδι. Τι απ' όλα αυτά όμως προσφέρει τη μέγιστη ανακούφιση από το κάψιμο της πιπεριάς; 

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά, ξεκινώντας από τα βασικά! Κατ' αρχάς οι καυτερές πιπεριές οφείλουν την χαρακτηριστική πικάντικη γεύση τους κυρίως σε μία νευροτοξίνη, την καψαϊκίνη που, μαζί με την ρεσινιφερατοξίνη, αποτελούν τις δύο πιο καυτερές ουσίες που γνωρίζουμε. Η καψαϊκίνη λοιπόν, όπως και τα υπόλοιπα καψαϊκινοειδή που παράγονται ως δευτερογενείς μεταβολίτες των καυτερών πιπεριών, λειτουργούν πρακτικά ως προστατευτικές ουσίες του φυτού έναντι των φυτοφάγων ζώων. 

Από την άλλη, η αίσθηση θερμότητας κατά την κατανάλωση πικάντικων τροφών προέρχεται από τον ερεθισμό των αισθητήριων νευρώνων του πόνου μέσω της εισαγωγής ιόντων ασβεστίου. Οι νευρώνες αυτοί με τη σειρά τους απελευθερώνουν ένα νευροπεπτίδιο (χημικό αγγελιαφόρο) - γνωστό και ως ουσία P - που πληροφορεί τον εγκέφαλο για την ύπαρξη πόνου, καψίματος ή άλλου ερεθισμού.

Ο μιθριδατισμός

Η επαναλαμβανόμενη λήψη καψαϊκινοειδών έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση της ουσίας P στους νευρώνες, οπότε αρχίζει να δημιουργείται μία ανοχή σε όλο και πιο πικάντικες γεύσεις. Το μεγάλο μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι δε μας παρέχει την άμεση ανακούφιση που αποζητούμε τη στιγμή που νιώθουμε το στόμα μας να φλέγεται.

Μιθριδατισμός αποκαλείται η πρακτική της αυτοπροστασίας από τη δράση μίας ουσίας μέσω της σταδιακής λήψης της σε πολύ μικρές δόσεις.

Όχι στο νερό! 

Η καψαϊκίνη είναι πρακτικά αδιάλυτη στο νερό, κάτι που σημαίνει ότι όσο νερό και να πιούμε δε θα νιώσουμε καλύτερα από ένα ενδεχόμενο κάψιμο. Αντιθέτως, το νερό και πολύ περισσότερο το κρύο νερό, φαίνεται πως χειροτερεύει την κατάσταση αφού κλείνει τους στοματικούς πόρους "εγκλωβίζοντας" έτσι τα καψαϊκινοειδή και παρατείνοντας το κάψιμο. 

Ναι στα λίπη!

Από την άλλη, ως λιπόφιλη ουσία, η καψαϊκίνη  διαλύεται εύκολα με τη βοήθεια κοινών οργανικών διαλυτών όπως είναι τα λίπη και τα φυτικά έλαια. Στην πράξη αυτό σημαίνει πως για να απαλύνουμε το κάψιμο από μία πιπεριά, καλό θα ήταν να προτιμήσουμε τροφές με αρκετά λιπαρά όπως είναι το ελαιόλαδο, το βούτυρο, η κρέμα γάλακτος, το κακάο και η σοκολάτα.

Ναι στα γαλακτοκομικά!

Η καζεΐνη είναι μία πρωτεΐνη η οποία συναντάται κυρίως στο γάλα και στα παράγωγά του (βούτυρο, κρέμα γάλακτος, γιαούρτι, κεφίρ, αριάνι κ.α.) και έχει την ιδιότητα να ανακουφίζει από το κάψιμο που μπορεί να προκαλέσει ένα πικάντικο γεύμα. 

Ναι στους υδατάνθρακες!

Ο βαθμός θερμότητας που παράγεται από την κατανάλωση καψαϊκινοειδών μετριέται με την κλίμακα Scoville. Η κλίμακα αυτή μετρά πρακτικά την αραίωση την οποία πρέπει να υποστεί μία πικάντικη ουσία σε ζαχαρόνερο μέχρι το σημείο που δε θα είναι πλέον αντιληπτή από τον άνθρωπο. Εξ ορισμού λοιπόν η ζάχαρη βοηθά έστω και σε κάποιο βαθμό. Βεβαίως, ο λόγος που χρησιμοποιήθηκε αρχικά η ζάχαρη ως μέσο μέτρησης είναι γιατί, ως υδατάνθρακας, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του καψίματος (όπως εξάλλου και το ψωμί), αλλά οπωσδήποτε σε πολύ μικρότερο βαθμό από τις δύο προηγούμενες κατηγορίες. 

Ναι & όχι στο αλκοόλ!

Το αλκοόλ μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως διαλύτης της καψαϊκίνης, ωστόσο η ιδιότητά του να φράσσει τους στοματικούς πόρους, εγκλωβίζει τα καψαϊκινοειδή με τον ίδιο τρόπο που το κάνει και το νερό. 

Δημήτρης Τριανταφυλλίδης

Ο Δημήτρης Τριανταφυλλίδης είναι αρθρογράφος και υπεύθυνος του ηλεκτρονικού καταστήματος του Enallaktiko.gr. 

Περισσότερα smart tips